ترکیب بوم سازگان های خشکی و دریایی موجب پدیدار شدن زیستگاه هایی می شوند که به آنها تالاب یا مرداب می گوییم.این محیط های حیاتی باورترین، پیچیده ترین، حساس ترین زیستگاههای کره زمین محسوب می گردند.آب بندان ها ساختار مشابه تالاب دارند و لذامیتوان آنها را نوعی تالاب مصنوعی انسان ساخت تصور کرد.گرچه هدف اصلی از احداث آنها ذخیره آب برای آبیاری مزارع است،اما بخاطر ساختاری که با گذشت زمان پیدا می کنند واجد آرزش بوم شناختی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی می باشند.شرایط بیولوژیکی آب بندان ها متفاوت بوده و عواملی مثل قدمت آب بندان ها، عمق ، نوع خاک، منابع تامین آب، مسیر جریان آب هنگام آبگیری ، درجه حرارت و PH آب در شرایط بیولوژیکی آنها موثر است.آب بندان هایی که قدمت زیادی دارند از نظر وسعت و ساختار بوم شناختی با آب بندان هایی که قدمت کمی دارند متفاوت هستند.از ویژگیهای بارز آب بندان های قدیمی تالابی بودن آنهاست.انباشته شدن رسوبات آلی در سالیان متمادی آنها را بصورت یک بوم سازگان آبی طبیعی در آورده است که مأمن باقیمانده حیات وحش در این منطقه می باشد.

آب بندان های عزیزک با وسعت تقریبی 550  هکتار می باشد که از چهار آب بندان کوچک و بزرگ تشکیل شده است.آب بندان های عزیزک با قدمت چندین ساله بصورت زیستگاهی در آمده اند که دارای پوشش گیاهی و جانوری متنوع و علاوه بر نقش مهمی نیز در حفظ حمایت گیاهان و جانوران آبزی دارند.

ذخیره آب و استفاده کشاورزان از آب در مواقع ضروری از مهمترین دلایل اهمیت آن می باشد.علاوه بر آن مساله شکار و صید که تا حدود وسیله امرار معاش تعداد زیادی از اهالی را فراهم کرده،نیز قابل اهمیت بوده اما متاسفانه استفاده نادرست در سالهای قبل باعث شد ذخیره بیولوژیکی آب بندان بسیار کاهش یافته تا حدی که حتی شکار تفریحی را نیز دچار بحران کرده است،روش شکار پرندگان در این آب بندان ها بصورت شکار گروهی بوده.بدین صورت که بعد از اجاره آبندان توسط نمایندگان روستا از اداره حفاظت محیط زیست شهرستان و به مدت یک سال تحت اختیار این افراد قرار گرفت و پروانه انتفاعی برای افراد صادر شده و در فصل مجاز به شکار می پردازند.شکار چی مجاز است در هر مرحله صید در هر قایق تعداد 6 قطعه از انواع پرندگان غیر حمایت شده را شکار کنند.از پرندگان حمایت شده منتطه که شکار آن ممنوع است.می توان به قو، اردک مرمری،درنا ، عروس غاز را نام برد.در این مناطق متاسفانه علاوه بر روش شکار روشی قانونی می باشد از روشهای غیر مقبول دیگر مانند گستردن دام در مسیر پرواز پرندگان استفاده می شود که علاوه بر ناامن نمودن منطقه باعث شده هر ساله از تعداد پرندگان مهاجر کاسته شده و اگر روند ادامه پیدا کند در آینده نه چندان دور دیگر قادر به دیدن هیچ پرنده ای در این آب بندان ها نخواهیم بود.در ضمن عدالت اجتماعی حکم می کند این امتیاز برای همگان به یک اندازه بوده و تحت اختیار افراد خاصی نباشد.

از پرندگانه زمستان گذران منطقه می توان به چنگر،خوتکا،گیلارو و ویلو اشاره کرد.مهمتریت پستانداران آب بندان شنگ بوده که وابستگی کاملی از آن در این آب بندان زندگی می کنند.همچنین وجود موجودات زنده مانند خزندگان و دوزیستان و آبزیان باعث تنوع زیستی بالایی در منطقه شده است.ماهیان آبب ندان شامل کپور ماهی،سس ماهی ،اردک ماهی، آمور و... می باشد.روش صید ماهیان نیز به دو گونه است.روش اول قرار دادن دام در داخل آب در مسیر حرکت ماهیان و روش دیگر روش دسجمعی (سوچلایی)است که بعد از کم کردن آب، در یک روز معین با آب بندان رفته و با وسایل مختلفی به صید ماهی می پردازند.

پوشش گیاهی آببندان شامل اسپرغان(چق، واش حصیری)، سازیل،نیلوفر آبی ، علف حصیر(کلر) و عدسک آبی می باشد که پناگاه مناسبی را برای پرندگان آبزیان آب بندان فراهم کرده است.همچنین به لحاظ قرار گرفتن بقعه درویش خواجه در آب بندان پایین محله از نظر اکو توریستی نیز دارای ارزش فراوانی می باشد و هر ساله مسافران زیادی را جذب می کنند،که با برنامه ریزی درست در بحث اشتغال می توان مثمر ثمر باشد.ساخت و ساز بقیه باید محیط طبیعی اطراف بوده و حدالامکان سعی شود از مطالح طبیعی استفاده شود و یا با مصالح ساختمانی شکل طبیعی به آن داده شود و رنگ آمیزی متناسب با طبیعت به کار گرفته شود تا موجب ناهمگونی با محیط اطراف آن نشود.    

تهیه توسط م.پور اصغر-کارشناس حفاظت محیط زیست